Պաբլո Պիկասո , իսպանացի նկարիչ, գծանկարիչ, քանդակագործ, կերամիստ։ Կյանքի մեծ մասն անցկացրել է Ֆրանսիայում: Հայտնի է որպես կուբիզմի հիմնադիր։
Պիկասոն ծնվել է 1881 թ. հոկտեմբերի 2-ի Իսպանիայի Անդալուզիա շրջանի Մալագա քաղաքում (նկարչի ամբողջական անունը, ըստ մկրտության վկայականի՝ Պաբլո Դիեգո Խոսե Ֆրանսիսկո դե Պաուլա Խուան Նեպոմուսենո Մարիա դե լոս Ռեմեդիոս Սիպրիանո դե լա Սանտիսիմա Տրինիդադ Ռուիս ի Պիկասո էր)։ Պիկասոյի ընտանիքը պատկանում էր միջին խավին։ Նրա հայրը նկարիչ էր։
Պիկասոն նկարչական ընդունակություններ է դրսևորել դեռ վաղ տարիքից։ Ըստ մոր, Պիկասոյի առաջին բառը եղել է “piz, piz” /lapiz բառից/, այսինքն՝ մատիտ։ Յոթ տարեկանում Պիկասոն հիմնական կրթություն է ստանում իր հոր մոտ որպես բնորդներ նկարող և յուղանկարիչ։
1895 թ. ընտանիքը տեղափոխվում է Բարսելոնա: Ռուիզը համոզում է ակադեմիայի իր աշխատակիցներին՝ թույլ տալ որդուն քննություններ հանձնել ավագ դասարան ընդունվելու համար։ Սովորաբար այս գործընթացը ուսանողներից խլում էր մեկ ամիս, բայց Պիկասոյից պահանջվեց մեկ շաբաթ այն ավարտելու համար և հանձնաժողովը ակադեմիա ընդունեց 13-ամյա Պիկասոյին։ Պիկասոյի հայրը իրենց տանից ոչ հեռու նրա համար սենյակ վարձեց, որպեսզի Պիկասոն կարողանա աշխատել մենակ։
Պիկասոյի հայրը և հորեղբայրը որոշում են երիտասարդ նկարչին ուղարկել Մադրիդի Սան Ֆեռնանդոյի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում՝ քաղաքի լավագույն արվեստի դպրոցում սովորելու։ Տասնվեց տարեկան հասակում Պիկասոն առաջին անգամ միայնակ ճանապարհորդության է մեկնում, բայց չի հավանում կանոնավոր ուսուցումը և ցուցակագրումից հետո այլևս չի հաճախում դասերին։
1900 թ. Պիկասոն կատարում է իր առաջին ճանապարհորդությունը դեպի Փարիզ, որը այն ժամանակ համարվում էր Եվրոպայի արվեստի մայրաքաղաքը։ Այստեղ նա հանդիպում է իր առաջին փարիզյան ընկերոջը՝ լրագրող և բանաստեղծ Մաքս Ջակոբսին, որը Պիկասոյին օգնում է սովորել լեզուն և գրականությունը։
Պիկասոն ամուսնացել է երկու անգամ և ունեցել է չորս երեխա երեք կանանցից։
Երկրորդ համաշխարհային տարիներին, երբ գերմանացիները պաշարել էին քաղաքը, Պիկասոն մնաց Փարիզում։ Այս ժամանակաշրջանում նա չցուցադրեց իր գործերը։ Նա մեկուսացավ իր արվեստանոցում և շարունակեց նկարել։ Այս տարիների ընթացքում Պիկասոն սկսում է նաև պոեմներ գրել։ 1935-1959 թթ. նա գրում է շուրջ 300 պոեմ։
Մի քանի հակապատերազմական նկարներ ստեղծելուց բացի, Պիկասոն չեզոք դիրք է գրավում Առաջին համաշխարհային պատերազմի, Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։ Նա հրաժարվում է միանալ կողմերից որևէ մեկի բանակին։
Չնայած, որ Պիկասոն արտահայտեց իր զայրույթը և դատապարտեց Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյին և ֆաշիստներին իր արվեստի միջոցով, այնուամենայնիվ նա զենք չվերցրեց նրանց դեմ։
1944 թ. Պիկասոն միացավ Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցությանը, անդամակցեց Լեհաստանում միաջազգային խաղաղության համագումարին, իսկ 1950 թ. Սովետական կառավարության կողմից ստացավ Ստալինի անվան խաղաղության մրցանակ։ 1962 թ. Պիկասոյին նաև շնորհվեց Լենինի անվան խաղաղության մրցանակ։
Կոմունիստական կուսակցությունը քննադատեց Պիկասոյի ստեղծած Ստալինի դիմանկարը՝ որպես անբավարար հետաքրքրություն կոմունիստական քաղաքականության մեջ։Ըստ Ջոն Բերգերի Պիկասոյի տաղանդը որպես նկարիչ համարվեց վատագույնը Ստալինի կողմից։
Չնայած դրան, Պիկասոն շարունակեց մնալ կոմունիստական կուսակցության հավատարիմ անդամ մինչև իր մահը։ 1945 թ. Ջերոմե Սեքլերին տված հարցազրույցի ժամանակ Պիկասոն ասել է. «Ես կոմունիստ եմ և իմ նկարները կոմունիստական են: Բայց եթե ես լինեի կոշկակար ռոյալիստ կամ կոմունիստ, կամ ինչ-որ այլ բան, ես անհրաժեշտություն չէի ունենա իմ կոշիկները մեխել հատուկ ձևով՝ ցույց տալու համար իմ քաղաքականությունը:
Պիկասոն դեմ էր ՄԱԿ-ի և ԱՄՆ-ի միջամտությանը կորեական պատերազմին և նա դա պատկերել է «Կորեայի կոտորածը» կտավում։ 1962 թ. նա ստացել է Միջազգային Լենինյան խաղաղության մրցանակ։
Պիկասոյի աշխատանքերը սովորաբար բաժանվում են շրջանների։ Նրա ուշ շրջանի շատ ստեղծագործություններ վեճի առարկա են, իսկ սովորաբար ընդունվում են նրա Կապույտ շրջանի /1901-1904 թթ./, Վարդագույն ժամանակաշրջանի /1905-1907 թթ./, Աֆրիկյան ազդեցության ժամանակաշրջանի /1908-1909 թթ./, Անալիտիկ Կուբիզմի ժամանակաշրջանի /1909-1912 թթ./ աշխատանքերը։
Պիկասոն իր երկարատև կյանքի ընթացքում ստեղծել է 50.000 աշխատանք՝ 1.885 նկար, 1.228 քանդակ, 2.880 կերամիկա, մոտ 12.000 գծանկար, հազարավոր կրկնօրինակումներ։ Պիկասոյի կենդանության օրոք նկարները հենց իր՝ նկարչի սեփականությունն էին, և նա դրանք չէր հանում արվեստի շուկա վաճառքի, քանի որ դրա կարիքը չուներ։ 2003 թ. Պիկասոյի բարեկամները թանգարան են նվիրել նրա ծննդավայրին՝ Իսպանիայի ,Մալագա քաղաքին, որտեղ գտնվում է Պիկասոյի թանգարանը։
Պաբլո Պիկասոն մահացել է 1973 թ. ապրիլի 8-ին Ֆրանսիայում, այն պահին, երբ նա և իր կինը՝ Ժակլինը դիմավորում էին ճաշկերույթի եկած հյուրերին։ Նրա վերջին խոսքերն էին. «Խմեք իմ կենացը, խմեք իմ առողջության համար, գիտեք, որ ես այլևս չեմ կարող խմել»:
Պիկասոյի ամենահյտնի մուսաներից էր Դոռա Մաարը: Դոռան կարևոր ազդեցություն է ունեցել Պիկասոյի ստեղծագործության վրա: Նկարիչն իր խենթ մուսային բազմաթիվ անգամներ է նկարել, որոնցից մեկն աշխարհում ամենաթանկ վաճառված նկարներից է:
Պիկասոյի անունը օգտագործվել է մի քանի ապրանքատեսակների վրա՝ ներառյալ ավտոմեքենաներ (Citroen Xsara Picasso), օծանելիքներ (Cognac Hennessy Picasso) և կրակայրիչներ (ST Dupont Picasso): Պիկասոյի ժառանգները անընդհատ պայքարում են մտավոր սեփականության մասին օրենքների համաձայն Պիկասոյի անվան հեղինակային իրավունքի համար։
Իմ կատարած աշխատանքը
Պաբլո Պիկասո
Արման Փանոսյան
Արման Փանոսյան 